Menu

Suggesties voor bezoekwerk

Het bezoeken van gemeenteleden door diakenen, ouderlingen en diaconale of pastorale werkers gebeurt in veel kerken. Maar hoe doe je dat dan in tijden van een coronavirus?

In deze tijd zul je even extra alert moeten zijn. Ga niet op bezoek als jij of het gemeentelid last hebt van een neusverkoudheid, hoesten, keelpijn of koorts. In andere gevallen is een diaconaal bezoek in principe mogelijk. Toch is het in deze tijd van 'social distancing' goed voorstelbaar en ook verstandig, om voorlopige even alle diaconale contacten via de telefoon of via e-mail te onderhouden. Als je op bezoek gaat, houdt je dan goed aan de voorschriften van het RIVM, zoals het houden van minimaal anderhalve meter afstand en geen handen schudden. Hieronder vind je enkele suggesties om in deze tijd toch iets van contact te onderhouden.

Maak een wandeling

Maak een wandeling met iemand. Daarbij kun je goed de regel van 1,5 m afstand bewaren en toch een gesprek voeren. Het wandelen kan juist een goed gesprek stimuleren. Mensen voelen zich soms vrijer, omdat je tijdens het wandelen minder oogcontact hebt.

Gebruik de telefoon

De telefoon is een prima middel om met iemand te praten en daar de tijd voor te nemen. Voor het diaconale gesprek via de telefoon zetten we hieronder een aantal praktische tips op een rij:

  1. Probeer, net als bij een regulier bezoek, af te spreken wanneer je belt. Geef daarbij ook aan wat je wilt met een gesprek.
  2. Begin met een eenvoudige open vraag, zoals ‘hoe gaat het met u?’. Je merkt snel genoeg of iemand het in eerste instantie liever over ‘koetjes en kalfjes’ heeft, of liever meteen de diepte in gaat. Wil je zelf het gesprek verdiepen, dan kun je vragen stellen over gevoelens van mensen: ‘hoe voelt u zich?’ ‘wat roept deze tijd bij u op?’
  3. Sommige mensen hebben de behoefte van zich af te praten. Het helpt dan om steeds de laatste woorden van de zin van je gesprekspartner te herhalen en daarop door te vragen.
  4. In een telefoongesprek heb je alleen je stem en de stilte als communicatiemiddelen. Je kunt mensen niet in de ogen kijken en ziet geen gezichtsuitdrukking. Er is geen non-verbale communicatie waar je op kunt letten. Check daarom vaker wat de ander precies bedoelt, zeker als het om het verwoorden van gevoelens gaat. Probeer samen te vatten en te vragen of de samenvatting klopt.
  5. Wees niet bang voor stiltes. Vaak helpt de stilte de ander de dingen op een rij te zetten.
  6. Vraag bij eenzame mensen naar contactpersonen en contactgegevens en noteer die.
  7. Wanneer rond je het gesprek af? Je merkt wel aan de ander wanneer het gesprek lang genoeg heeft geduurd. Mensen beginnen zelf te bedanken voor het gesprek, of praten over wat ze na dit telefoontje gaan doen. Vind je zelf dat het gesprek lang genoeg heeft geduurd? Werk dan rustig naar een eind toe. Vat het gesprek samen en vraag of er nu nog zaken zijn die besproken moeten worden.
  8. Noteer voor jezelf eventueel punten uit het gesprek waar je een volgende keer op kunt voortborduren.

Meer tips en alternatieven voor bezoekwerk:

Handreiking voor geestelijken in de frontlinie

Kerkelijk werkers, voorgangers en pastores staan net als artsen en verpleegkundigen in de frontlinie van de coronacrisis. Zij verlenen geestelijke bijstand aan zieken en stervenden en willen dicht bij hen zijn. Tegelijkertijd moeten zij verantwoord omgaan met levensbedreigende risico’s. Waar liggen grenzen van compassie en pastoraat in deze omstandigheden?

Reagerend op signalen uit het veld is er een handreiking opgesteld voor geestelijken in de frontlinie. De handreiking is opgesteld door ethici en praktisch theologen van de Theologische Universiteit Kampen, de Protestantse Theologische Universiteit Amsterdam/Groningen en de Tilburg School of Catholic Theology.

De handreiking is te vinden op de website van de theologische instellingen en kerkelijke websites. Er is daarnaast een speciale website ingericht, waar updates worden gegeven en ervaringen kunnen worden gedeeld.
www.pastoraatencorona.nl

Gebruik chat- of videodiensten

Met Facebook Messenger, Whatsapp, SMS of welke andere chatdienst ook, kun je snel en makkelijk even een berichtje sturen. Even een digitale vorm van aandacht geven aan iemand om iemand sterkte te wensen. Je kunt natuurlijk ook uitgebreider communiceren. Het voordeel van deze vorm van communicatie is dat mensen kunnen nadenken wat ze willen zeggen en wanneer ze kunnen reageren.

Je kunt ook videobellen via Skype of Whatsapp of Facetime. Ideaal omdat je elkaar dan ook kunt zien. Voor mensen die de deur niet meer uitkomen, kan dat een welkome afwisseling zijn.

Stimuleer een telefoonboom in je kring

Omzien naar elkaar speelt zich normaal gesproken af binnen een kring of wijk. Stimuleer dat mensen elkaar bellen. Je kunt daarvoor een vast moment afspreken. Daarvoor kun je een telefoonboom maken, zoals bijvoorbeeld ook op scholen wordt gebruikt: wie belt als eerste met wie en wie volgt. De eerste in de boom kan de kringleider zijn. Informeer deze persoon wanneer iemand in de boom niet opneemt, of als er problemen zijn. De kringleider kan dan actie ondernemen en coördineren.

Geef een diaconale update

Informeer gemeenteleden over hoe je als diaconie bereikbaar bent in deze nieuwe situatie. Geef daarin praktische informatie over waar mensen met hun hulpvraag naar toe kunnen en ook met hun hulpaanbod. Communiceer hoe je bereikbaar bent. Laat zien dat je ook in deze tijd voor mensen klaar wilt staan.

Doe een kaartje in de bus

Kies een mooie kaart met een mooie tekst. Schrijf daarop bemoedigende woorden. Iets wat jezelf zou willen ontvangen. Doe de kaart bij iemand in de bus, waarvan je denkt dat deze wel een bemoediging kan gebruiken.

 

Inspireer elkaar!

Er komt in deze tijd ontzettend veel creativiteit los. Dat is geweldig inspirerend om te zien. Daarom willen we al die mooie ideeën hier delen met anderen. Dus heb je zelf een mooi idee of goede suggestie? Geef het aan ons door! Samen staan we sterker.

Deel je suggestie

Voor deze informatie is gebruik gemaakt van berichten van de protestantse kerk in Nederland: coronacrisis vormen van pastoraat die nog wel mogelijk zijn en 19 tips voor telefonisch pastoraat.

Terug naar het corona dossier

Diaconaal Steunpunt is

Derk Jan Poel

Teamleden van Diaconaal Steunpunt