Help gemeenteleden om na te gaan wat de Bijbel zegt over het omgaan met vluchtelingen via preken of kringmateriaal. Moedig hen aan om hun hart te openen voor de nood van mensen die bij ons aankloppen. Stimuleer kringen in je gemeente om samen te bespreken wat ze kunnen doen om te helpen en wijs zelf ook op concrete mogelijkheden om in actie te komen. Organisaties als Gave en Vluchtelingenwerk zijn altijd op zoek naar ‘maatjes’ voor mensen die hier mogen blijven. Breng daarnaast de situatie van vluchtelingen wereldwijd in gebed en bid voor humaan beleid.
Micha Young heeft voor jongeren een speciale vluchtelingeneditie gemaakt. Meer informatie op www.michanederland.nl.
Ondersteun organisaties die ter plekke hun handen uit de mouwen steken. Denk aan Stichting Hulpactie Bootvluchtelingen of EO-Metterdaad. Ook organisaties die in crisisgebieden in het Midden-Oosten en Afrika hulp verlenen kunnen die hulp goed gebruiken. Denk bijvoorbeeld aan Tear en Medair.
Er zijn locaties nodig waar de vluchtelingen kunnen worden opgevangen. Ga als plaatselijke kerken, bij voorkeur via een Diaconaal Platform, in gesprek met de burgerlijke gemeente over de mogelijkheden voor opvang in de eigen plaats. Laat daarbij zien wat kerken kunnen en willen betekenen in de ondersteuning van deze vluchtelingen.
Mensen die in Nederland asiel aanvragen krijgen van het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) opvang in een van de circa 50 asielzoekerscentra (AZC) in Nederland. Vluchtelingen in een AZC hebben behoefte aan activiteiten om hun lange dagen te vullen. Als je iets wilt organiseren, overleg dan vooraf met de opvanglocatie en informeer welke activiteit gepast is. Als er al contact is met vluchtelingen, kun je hen ook vragen waar behoefte aan is. Schakel hen ook zoveel mogelijk zelf in bij het organiseren van een activiteit.
Samen eten is een mooie manier om vluchtelingen te spreken en hen een leuke avond aan te bieden. Veel kerken hebben ervaring met het organiseren van maaltijden en hebben er ruimte voor. Het koken kan worden gedaan door vrijwilligers, samen met de vluchtelingen. Nodig ook gemeenteleden uit voor de maaltijd, zodat een mooie mix ontstaat van gemeenteleden en gasten. Zorg ervoor dat de vluchtelingen worden opgehaald en aan het einde van de maaltijd weer worden teruggebracht.
Als asielzoekers een verblijfsvergunning krijgen verhuizen ze naar een gemeente ergens in Nederland. Ze hebben dan vooral behoefte aan hulp bij het integreren in de samenleving. De gemeente en organisaties als VluchtelingenWerk doen hierin het nodige. Als kerk kun je dit werk aanvullen, bijvoorbeeld met maatjesprojecten en taallessen. Daarnaast kun je mensen het gevoel geven dat ze welkom zijn en erbij horen. Organiseer bijvoorbeeld een welkomstmaaltijd of neem hen mee naar voorzieningen/activiteiten die worden georganiseerd.
Je weg vinden in de Nederlandse samenleving is niet altijd eenvoudig. De ervaring leert dat schulden bij nieuwskomers snel zijn gemaakt. Allerlei kosten komen in korte tijd op hen af: hun woning moet worden ingericht, er zijn wellicht kosten voor gezinshereniging en er dreigt een schuld als het inburgeringstraject niet slaagt. Als asielzoekers eenmaal een status hebben, moeten zij zelf hun verzekeringen regelen. Via maatjes kun je (ook vanuit de kerken) de mensen hierin begeleiden.
In Nederland hebben asielzoekers en vluchtelingen met een verblijfsvergunning verschillende rechten en plichten. Hoe dat precies zit, lees je in de factsheet ‘Welke rechten en plichten hebben asielzoekers en vluchtelingen in Nederland’.
Mensen zonder geldige papieren worden ‘ongedocumenteerden’ genoemd. Zij hebben in Nederland weinig rechten en zijn kwetsbaar. Maar helemaal zonder rechten zijn ze niet. Op de website www.basicrights.nl kun je daar meer over lezen. Zo mag medisch noodzakelijke zorg niet geweigerd worden en kan de behandelend arts een beroep doen op het CAK voor vergoeding van kosten.
Tip: Kerk in Actie heeft diverse actiebrochures ontwikkeld over dit thema. Je vindt ze op www.kerkinactie.nl/diakenen-zwo/vluchtelingen-in-nederland
